Doğu Anadolu denizlerden uzak deniz etkilerine karşı yüksek dağlarla çok yerinde kapalı bir bölge olduğundan çok karasal iklim özellikleri gösterir. Burada sıcaklık oynamaları çok ve şiddetlidir. Kars yaylalarında kış ile yaz aylık ortalamaları arasındaki sıcaklık oynaması 25 – 30° dir.
Doğu Anadolu çok geniştir ve içinde birbirinden farklı çeşitli bölümler ve bunların ayrı iklimleri vardır. Böyle bir bölgedeki türlü uzanışlı yüksek dağlarla bunlar arasındaki geniş ovaların ve havzaların bulunuşu, bölgedeki doğal farklılıkları doğurmuştur.Bu farklılıklar çeşitli nedenlere bağlıdır.bunu 4 bölüme ayırırız:
1- Erzurum – Kars Yayla İklimi: Kuzeyde yüksek düzlüklerin çok fazla yer aldığı Erzurum – Kars yaylalarının özelliği : Soğuk, sert ve uzun kışlar, don olayı çok ve uzun, karlı, yazları serin olması. Çayırlıkları ve taze otları çok fazladır. Bu arada, Yukarı Murat dağlık – üzlük alanları da vardır. Yıllık yağış 500 – 550 mm arasındadır. Karaköse’nin güneyindeki çukur alanlarda ise yağış 350 – 450 mm arasındadır.Kışın yeterince kar yağışlı ve donlu günler sayısı çok tur. Sıcaklığın -40° den aşağı düştüğü zamanlar dahi vardır. Asıl yağmurlu mevsim ilkbahar aylarında olur. Yaz ve güz aylarında da yağış var. Bu çevrede bir Çukurova olarak Iğdır ovası pek az yağışlıdır.
2 – Van Bölgesi İklimi: Bu bölgenin göl ve yakın çevresini içine alan çukur bölümlerinde yağış azdır 350 – 450 mm civarı. Gölü çevreleyen yüksek dağlarda ise bu yağış miktarı biraz daha artmaktadır. Bu çevre, Erzurum – Kars yaylalarına göre daha ılımlı olup, kışlar daha kısadır. Her ay yağış varsa da, Temmuz, Ağustos ve Eylül’de kurakça bir süre bulunmaktadır. Sıcaklık oynamalarının çokça olduğu bu karasal iklimde yıl içinde donlu geçen günler de çoktur (133 gün).
3 – Yukarı Fırat – Orta ve Aşağı Murat Bölümü İklimi: Yüksekliği 1000 -1200 m. olan ovaların ve 1500 – 2000 m. lik dağların bulunduğu bu bölge, Erzurum Kars bölgesine göre daha sıcak, Güneydoğu Anadolu’ya göre daha serindir. Bu ikisi arasında bir geçiş özelliği gösterir. Kışlar kısa sürer, fakat sert geçer. Yazlar ise kurak ve sıcaktır. Kışın yağış çoğunca kar şeklindedir; Çok vakit kar yağdıktan kısa bir süre sonra erimeye başlar. Kış ve ilkbahar kapalı, yağmurlu ve sislidir. Yıllık yağış miktarı 400 – 450 mm.
4 – Hakkâri Dağlık Bölgesi İklimi: Yüksek dağlık bir bölgedir. Bol yağış alır: Çok yerde 800 -1200 mm., yüksek yerlerde daha da fazla. Bu yağış çoğunca kar şeklinde olur. Yağışlar en çok güz ortalarından kış sonuna kadar yağar. Temmuz, Ağustos, Eylül kuraktır. Yaz mevsimi ve Eylül sıcak geçer. Ancak dağlıkyerler ve yaylalar serindir. Bu bölge dağlarında Türkiye’nin en büyük buzulları ve geniş yerler tutan kalıcı kar alanları vardır.
Doğu Anadolu Bölgesinde Yetişen Başlıca Tarım Ürünleri:
1.Şekerpancarı: Sulanabilen tarım alanlarında yetiştirilir.
2.Sebze : Sebze olarak bu bölgede patates yetişir.
3.Meyve : Kayısı yoğun olarak Malatya’da sulanabilen alanlarda yetiştirilir. Ayrıca Malatya, Elazığ ve Erzincan’da dut üretimi yapılır. Akarsu boylarında elma bahçeleri bulunur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder